Güzel sanatlar alanında çalışan birçok öğrenci, amatör, hobisever ve profesyonellerin aklına en çok takılan sorulardan biri de sanatsal fırçalar nasıl temizlenir sorusudur. Sanat malzemelerini uzun yıllar verimli bir şekilde kullanmak ve tasarruf sağlamak için diğer malzemelerin yanı sıra özellikle fırçaları temizlemek oldukça önemlidir. Zira, sanatsal fırçalar doğal ve sentetik kıllardan üretildiği için fırça uçları oldukça hassas materyallerdir.
Bu nedenle, boyaya temas eden fırçaları mutlaka temizleyerek kaldırmak gereklidir. Bu yazıda suluboya fırçaları, akrilik boya fırçaları ve yağlı boya fırçalarının temizliğinin nasıl yapılması gerektiğini ayrı başlıklar altında ele alacağız. Böylelikle belki de en hassas sanat malzemesi olan fırçalarımızı nasıl kullanmamız gerektiğine dair de bir fikrimiz olacak. Farklı özelliklere sahip olan boyaların temizlenme prensipleri de birbirinden farklı olabilmektedir. Guaj boya fırçalarına ayrıca bu yazıda değinmedik çünkü guaj boya fırçaları da suluboya fırçalarıyla aynı şekilde temizlenmektedir.
Suluboya Fırçası Nasıl Temizlenir?
Suluboya fırçaları kılları içerisinde daha fazla su tutabilme kapasitesine sahip olduğundan belki de sanatsal fırçalar içerisinde en hassas olanlarıdır. Özellikle doğal hayvan kıllarından elde edilen suluboya fırçalarının temizliği, fırçanın hassasiyetini korumak adına çok önemlidir. Bu nedenle temizleme yöntemlerini öğrenmeden önce belirtmeliyiz ki bütün sanatsal fırçalar kullanıldıktan hemen sonra mutlaka temizlenmelidir.
Peki bu sanat malzemelerini en uygun şekilde nasıl temizleriz? Suluboya fırçalarının ucunda kalan boya partiküllerinin çoğu, fırça ılık bir suda bekletilip yıkandıktan sonra çıkar. Ilık suya batırılmış ve bekletişmiş fırçanın kıllarını hassas dokunuşlarla temizlemek önemlidir. Zira, ıslak haldeyken kılların kopmasına ya da fazlasıyla yıpranmasına sebebiyet verilebilir. Son olarak ise fırçayı yumuşak bir beze sürmek suretiyle kurutarak kaldırabiliriz.
Ancak bazen yoğun kullanımlar sonrası ve resim yapma işleminden hemen sonra temizlenmeyip bekleyen suluboya fırçalarında kalan boya partikülleri daha inatçı olabilir. İşte bu tür inatçı lekeleri daha verimli temizlemek ve aynı zamanda fırçanın kılllarının bakımını yapmak için Da Vinci Fırça Temizleme Sabunu işinizi en ideal şekilde çözecektir. Da Vinci Fırça Temizleme Sabunu saf bitkisel yağlardan elde edildiği için hem toksik maddeler içermez hem de yıpranan fırça kıllarını güçlendirir ve besler.
Özellikle kaliteli ve üst düzey fırçalarınız için Da Vinci’nin yüzde yüz bitkisel fırça temizleme sabununu kullanmanızı tavsiye ederiz. Bu sabunların kullanımı oldukça kolay. Su ile nemlendirdiğiniz sabunun üzerine yumuşak hamlelerle fırça kıllarını sürerek fırçanızı temizleyebilirsiniz. Elbette sonrasında yumuşak bir bez ile fırça kıllarını kurutmayı unutmamalıyız. Da Vinci fırçalarının nasıl temizlendiğini görmek isterseniz bu videoyu izleyebilirsiniz.
Akrilik Boya Fırçası Nasıl Temizlenir?
Öncelikle akrilik fırça kullanımında dikkat edilmesi gereken ilk husus, boyama işlemi bittikten sonra boyanın fırça kılları üzerinde kurumadan temizlenmesi gerektiğidir. Akrilik boya fırça üzerinde kurursa, hem kılların yapısına çok zarar verecek hem de temizlenmesi çok daha zor olacaktır. Zira her ne kadar su bazlı da olsa akrilik boyaların fırça kılları arasından temizlenmesi suluboyaya göre daha zahmetlidir.
Fırça temizleme sırasında ilk olarak temiz bir su kovası içerisinde fırçanızın ucunda hiçbir boya parçası kalmayana kadar fırçanın ucunu durulayın. Boya kalıntılarından kurtulmak için elinizle çok hafif bir şekilde fırçanın ucunu ovalayabilirsiniz. Her aşamada fırça kıllarına çok yumuşak ve hassas bir şekilde davranmanız gerektiğini ve kullanılan suyun ılık olması gerektiğini unutmayın.
İkinci aşamada artist kalite bir fırça temizleme sabunu kullanabilirsiniz. Da Vinci Doğal Fırça Temizleme Sabunu ya da tamamen bitkisel fırça temizleme sabununu suda biraz nemlendirerek fırçanızı hafif dokunuşlara sabuna sürüp sonrasında bol su ile duruluyoruz. Bu işlemden sonra fırçanız yeni gibi olacaktır. Ancak Da Vinci fırça temizleme sabunu ile akrilik boyanın fırça kıllarında tamamen kurumuş halini temizlemek yüzde yüz mümkün olmayacaktır. Bu durumda ise Schmincke Fırça Temizleyici sıvılar işinizi görecektir. Son olarak kurumuş boyalar çözüldükten sonra tekrar fırça temizleme sabunu ile bir kere daha fırçanızın ucunun metal kısmına kadar olan bölümünü yıkayıp durulamanız daha da faydalı olacaktır. Bu sayede akrilik boya fırçalarınız uzun süre sağlam kalmaya devam edecektir.
Yağlı Boya Fırçaları Nasıl Temizlenir?
Yağlı boyalar adı üstünde yağ bazlı olduğundan ve su yağı çözemediğinden başka tür kimyasallar kullanılarak çözülebilir. Her fırça da olduğu gibi yağlı boya resim işleminden hemen sonra fırça kılları arasında kalan kalıntılar bir peçete ya da yumuşak bir beze sürülmek suretiyle kabası alınır. Sonrasında bilinen en iyi yöntem olan tinere batırılarak fırçanın kılları temizlenir. Tinerin fırça kıllarının arasına iyi temas etmesi sağlanır ve yumuşak hamlelerle ovalanır.
Ancak tineri solumak sağlığa zararlıdır. Bu nedenle yağlı boya fırçalarını temizlemeye yarayan alkol bazlı ancak içinde farklı maddeler de içeren yağlı boya temizleme sıvıları da üretilmiştir. Bunlar içerisinde ön plana çıkan bir ürün ise Schmincke’nin yağlı boya ve akrilik boya için geliştirdiği ve portakal özüne sahip harika fırça temizleyicisidir ki sanatçıların vazgeçilmez fırça temizleyicilerinden biri haline gelmiştir. Portakal özüne sahip olduğundan kötü kokmaz. Hem yağlı hem de akrilik boya fırçaları üzerindeki inatçı kalıntıları bile kolayca temizler. Bu temizleme sıvısını da kullandıktan sonra fırçanızı durulayıp kaldırmayı unutmayın.
Resim sanatı doğası itibariyle çalışma ortamının ve kullanılan malzemelerin kirlenmesinin oldukça doğal olduğu bir sanat dalıdır. Bu nedenle de bu sanat dalında çalışma ortamının ve resim malzemelerinin temizlenmesi oldukça önemlidir. Zira, kaliteli ve çok değer verdiğimiz resim malzemelerimizin kısa ömürlü olmasını istemeyiz.
Resim fırçaları düzenli temizlik ve bakım ile yıllarca kullanılabilir. Ancak bu durumun mümkün olması için yukarıda açıkladığımız ölçüler içerisinde fırça temizliğimizi yapmamız elzemdir.
Sanatla kalın!